.jpg)
.jpg)
Źródła historyczne wyraźnie wskazują, że proces germanizacji na terenie zaboru pruskiego był bardzo ostry. Dużą nadzieją na odzyskanie niepodległości był wybuch I wojny światowej, jednak walki na froncie przedłużały się, a odzyskanie pełnej niepodległości coraz bardziej oddalało się. Sprzyjającą podsyceniu niepodległościowych aspiracji mogła się okazać wizyta Ignacego Jana Paderewskiego, wybitnego polskiego pianisty. Miał on załagodzić spór między zwaśnionymi stronami politycznego konfliktu pomiędzy stronnictwem Romana Dmowskiego a rządem Jędrzeja Moraczewskiego.
25 grudnia pianista przybył do Polski. Paderewski wyruszył koleją trasą Piła – Rogoźno – Oborniki – Poznań. W czasie podróży dochodziło do prowokacji ze strony niemieckiej, próbującej zatrzymać przyjazd. Ludność Poznania na wieść o wizycie pianisty wpadła w euforię.
26 grudnia 1918 roku o godz. 21.10 na poznański dworzec boczny wjechał skład kolejowy z Paderewskim na pokładzie. Strona niemiecka postanowiła podjąć ostatnią próbę powstrzymania przyjazdu. Jednym z takich działań było wyłączenie światła na terenie całego miasta, co jak na ironię, podkreśliło wyjątkowość chwili, gdy ludzie zapalili świece i pochodnie. Pianista zameldował się w hotelu ,,Bazar”, a wieczorem przemówił do zgromadzonego na Wilhelmplatz (obecnie plac Wolności) tłumu poznaniaków.
Dzień później zorganizowano pochód dzieci, które maszerowały pod hotel, w którym zatrzymał się Paderewski. Niemcy podjęli akcję kontrmanifestacyjną wysyłając grupy miejscowych Niemców i żołnierzy z 6. pułku grenadierów. Zniszczono wtedy komisariat NRL będący wtedy organem legalnej władzy, którą uznał Polski Sejm Dzielnicowy oraz zerwano flagi państw należących do ententy wiszące na balkonach mieszkań prywatnych. Doszło do zamieszek, a pierwszy strzał powstania padł przed godziną 17:00. Pierwszym poległym w czasie walk był Franciszek Ratajczak biorący udział w walkach o odbicie Prezydium Policji. Tej samej nocy zdobyto budynek, a dzień później przejęto Cytadelę i arsenał broni przy ul. Małe Garbary.
Wieść o Powstaniu dotarła poza granice Poznania. 29 grudnia zdobyto m.in. Grodzisk Wielkopolski, Kłecko i Kórnik, a do końca 1918 roku odbito Wągrowiec, Gołańcz, Kościan i Oborniki.
Działania polityczne Paderewskiego doprowadziły go do teki premiera kraju, którym się stał 16 stycznia 1919 roku. Reprezentował on Polskę wraz z Romanem Dmowskim na konferencji pokojowej w Paryżu, zwieńczonej podpisaniem traktatu wersalskiego kończącego I wojnę światową. W wyniku jego postanowień Wielkopolska w większości została włączona do terytorium kraju. Powstanie Wielkopolskie skończyło się 16 lutego 1919 roku.