Historia poznańskich kin

Kino jako  rodzaj sztuki widowiskowej uwiecznionej na taśmie filmowej  w której aktor lub grupa aktorów, statystów,  odgrywa role wcześniej zaplanowane dla widowni. Nagrany jest obraz ruchomy z podkładem dźwiękowym lub bez. Terminem tym określa się  czasem też budynek, w którym on jest wyświetlany. W zrujnowanym Poznaniu po 1945 r. ilość kin i tak była imponująca ze względu na ilość ocalałych kinematografów .

W czerwcu 1945 r. w Poznaniu działały cztery kina:  Jedność, późniejsze kino Rialto  – „ Cmentarzysko Europy Majdanek” „Dr. Murek”,   Polonia  – „Antoni Iwanowicz gniewa się”,   Warta  –  „ Cmentarzysko Europy Majdanek”,   Wolność – „Antoni Iwanowicz gniewa się”, „Dr. Murek”, stosując do wyświetlania min. przedwojenne aparaty kinematograficzne ( foto 01).
W miarę odbudowy  Poznania (lata 50-te) powstawały w różnych rejonach miasta następne kina wykorzystujące aparaty produkcji Łódzkich Zakładów Kinotechnicznych. Ap 3 ( foto 02).
Foto 03 około 1930 r. arch. własne
Apollo ul. F. Ratajczaka 34 – 850 miejsc,  Bałtyk ul. Rokossowskiego 22 ( później Roosevelta 22) – 948 miejsc,  Muza ul. Czerwonej Armii 30  ( obecnie ul. Św. Marcin 30 ) – 380 miejsc,  Rialto ul. Jarosława Dąbrowskiego 38  ( obecnie ul. Jana Henryka Dąbrowskiego 38) – 350 miejsc Warta ul. 27 Grudnia 4 – 200 miejsc,  Piast ul. Św. Antoniego 24,   Metalowiec w Antoninku. Stan na 1953 r. Do końca roku 1956, przybywa jeszcze kino  Grunwald al. Reymonta,  Targowe na terenie MTP hala nr 9 – 1800 miejsc i  Wypoczynek w Parku Sołackim,  Dworcowe  Dworzec Główny – 70 miejsc a kino  Metalowiec zmienia nazwę na  Hutnik.
Foto 04 Kino “Bałtyk” – lata 60-te XX w.
Foto 05 Widownia kina “Bałtyk”- lata 60-te XX w.
Rok 1960 przynosi otwarcie następnych kin tj.:  Czternastka na terenie MTP ( hala 14), w  Domu Kultury MO przy ul. Grunwaldzkiej 22,  Gong ul. Wielka 21, Gwiazda ul. K. Marcinkowskiego 28,  Malta ul. Filipińska 5 , Miniaturka ul. Chełmońskiego 2,  Osiedle ul. Limbowa 2,  Pancerniak ul. Dojazd 7,  Scala ul. Krauthofera 10,  Wojskowe ul. Polna 87, Wilda ul. Gwardii Ludowej 38.
Przed kinem “Wilda”
Kino “Wilda” wyświetla od kilku dni panoramiczny western produkcji USA – “Siedmiu wspaniałych”. Film ten wzbudził olbrzymie zainteresowanie publiczności, skoro kasy kina oblężone są codziennie przez tłum pragnący obejrzeć ten kolorowy obraz z życia amerykanich kowbojów. Sytuację panującą przed wejściami do kina “Wilda” przedstawia nasze zdjęcie.
Foto 06 K. Przychodzki
Głos Wielkopolski Poznań, środa, 3 października 1962 nr 235
Dom Kultury MO –  lata 60-te XX w. 
Rok 1970 to następne uruchomienie kin tj.:   Pałacowe ul. Armii Czerwonej 80/82 ( obecnie ul. Św. Marcin 80/82 ),  Tęcza ul. Wspólna 58,   Kosmos ul. Dożynkowa 9 i zmiana nazw:  Dom Kultury MO na  Olimpia, Wojskowe na  Grunwald.
Foto 07 Kino Rialto – lata 60-te XX w.
 Lata 80-te to ostatnie kina powstałe przed zmianą ustrojową :  Dąbrówka os. B. Chrobrego 117,  Jagiellonka os. Jagiellońskie 120,  Słońce os. Przyjaźni 120.
 Wiek XXI  to powstanie i likwidacja kina  Amarant ul. Słowackiego 19/21 ( 5 XII 2002- 29 I 2010 )
Z tej grupy kin pozostały tylko  Apollo ul. F. Ratajczaka 34,  Muza ul. Św. Marcin 30,  Pałacowe ul. Św. Marcin 80/82,  Rialto  J.H. Dąbrowskiego 38 kino Malta zmieniło nazwę i siedzibę na  Charlie Monroe Kino Malta ul. Rybaki 6 A . W przypadku kin Bałtyk i Warta likwidacja uległa wraz z budynkami w których się znajdowały.

Mieliśmy pójść do kina, Wybacz, nie pójdę dziś, W mroku zasiądę do pianina, W przeszłość pobiegnie myśl. Małe kino, Czy pamiętasz małe nieme kino? Na ekranie Rudolf Valentino, A w zacisznej loży Ty i ja. Na ekranie On ją kocha i umiera dla niej, My wierzymy bośmy zakochani, Dla nas to jest prawda, a nie gra. To jakby o nas był film, Więc my wpatrzeni, Ach, jak wzruszeni Miłością swą. W małym kinie Nikt już dzisiaj nie gra na pianinie, Nie ma już seansu w małym kinie, W małym niemym kinie Petit Triano. Nic tak nie przypomina Dawnych odległych chwil, Jak muzyczka z niemego kina, Rzewna jak stary film. Małe kino, Czy pamiętasz małe nieme kino? Na ekranie Rudolf Valentino, A w zacisznej loży Ty i ja. Na ekranie On ją kocha i umiera dla niej, My wierzymy bośmy zakochani, Dla nas to jest prawda, a nie gra. To jakby o nas był film, Więc my wpatrzeni, Ach, jak wzruszeni Miłością swą. W małym kinie Nikt już dzisiaj nie gra na pianinie, Nie ma już seansu w małym kinie, W małym niemym kinie Petit Triano.

Tekst Ludwik Starski