Powszechna Wystawa Krajowa – event wszechczasów

Mija 90 lat od otwarcia Powszechnej Wystawy Krajowej. 2019 rok to przypomnienie, że PeWuKa to bardzo ważny rozdział w historii Poznania, któremu zawdzięczamy nie tylko rozkwit terenów Międzynarodowych Targów Poznańskich, ale też wiele istniejących do dziś budynków czy rozwiązań urbanistycznych. Z tej okazji Grupa MTP rozpoczyna cykl wydarzeń celebrujących to jedyne w swoim rodzaju przedsięwzięcie wystawiennicze, którego skala i rozmach nigdy nie powtórzyły się w historii Polski.

Książka Filipa Czekały i Tomasza Mikszo „Pewuka. Cud nad Wartą”

Gościł tu prezydent Mościcki i człowiek-mucha. Prezentowano makietę zakopiańskiej Wielkiej Krokwi i dzieła Matejki. Były elektryczne pojazdy i pierwsza polska turbina wiatrowa, pierwsze w Polsce wesołe miasteczko i wioska murzyńsko-arabska. W mieście powstały dziesiątki nowych budynków, nowa dzielnica, największy hotel w Polsce (Polonia) czy największa restauracja (Dwór Huggera). Taka była Powszechna Wystawa Krajowa w 1929 roku – największa wystawa, jaką widziała Polska.

W książce Filipa Czekały i Tomasza Mikszo „Pewuka. Cud nad Wartą” znajdziecie wszystko, co powinniście wiedzieć o wystawie, jej otoczce i wpływie na Poznań. A wszystko opatrzone setkami zdjęć i archiwalnymi materiałami Międzynarodowych Targów Poznańskich.

Publikacja na temat architektury PeWuKi

Joanna Bielawska-Pałczyńska, Miejski Konserwator Zabytków oraz Hanna Hałas-Rakowska z Biura Miejskiego Konserwatora Zabytków przeanalizowały archiwalne dokumenty i na ich podstawie stworzyły dokładny architektoniczny obraz PeWuKi. Publikacja będzie dostępna jesienią 2019 roku.

Konferencja Naukowa „Powszechna Wystawa Krajowa 1929 – obszary znaczeń” – 6-7  czerwca

W trakcie targów ITM Polska na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich odbędzie się konferencja naukowa poświęcona różnym wymiarom PeWuKi. Naukowcy będą rozmawiać m.in. o wystawie w kontekście międzynarodowym i społeczno-politycznym. Odbędą się też panele:

  • Pewuka a „inne wystawy”
  • Panel konserwatorski
  • Pewuka a sztuki plastyczne
  • Architektura i przestrzeń. 

Patronat honorowy nad wydarzeniem objął Prezydent m. Poznania, Jego Magnificencja Rektor Politechniki Poznańskiej oraz Jego Magnificencja Rektor UAM.

Komitet organizacyjny:

  • mgr Joanna Bielawska-Pałczyńska, Miejski Konserwator Zabytków w Poznaniu
  • dr hab. Hanna Grzeszczuk-Brendel, Wydział Architektury Politechniki Poznańskiej
  • dr hab. Piotr Korduba, prof. UAM, Instytut Historii Sztuki UAM
  • dr hab. inż. arch. Piotr Marciniak, prof. PP, Wydział Architektury Politechniki Poznańskiej
  • Sekretarz organizacyjny: mgr Katarzyna Janicka

Konferencja naukowa z cyklu „Roger Sławski i jego epoka”

Coroczne konferencje „Roger Sławski i jego epoka” mają w przystępny sposób przybliżać młodzieży szkół ponadpodstawowych wydarzenia oraz zjawiska architektoniczne, kulturalne, społeczne i polityczne powiązane z osobą wybitnego polskiego architekta działającego w Poznaniu i Wielkopolsce, oraz ukazywać drogę naszego regionu ku nowoczesności. Trzecie spotkanie będzie zatytułowane „Gospodarze i twórcy PeWuKi”. 

Cyklowi konferencji patronuje Roger Sławski (1871-1963), wybitny polski architekt pierwszej połowy XX wieku, który w okresie zaborów zrezygnował z pełnej sukcesów i zapewniającej bezpieczeństwo finansowe działalności w Niemczech, by pracować w Wielkopolsce. Jako naczelny architekt Powszechnej Wystawy Krajowej walnie przyczynił się, mimo trudnej sytuacji ekonomicznej miasta, do sprawnej realizacji zagospodarowania przestrzennego i zabudowy PeWuKi.

Ważnym przesłaniem konferencji, zgodnie intencją Krystyny Sławskiej-Pawłowskiej – wnuczki architekta, jest zaangażowanie i czynny w niej udział młodych naukowców, młodzieży akademickiej i uczniów szkół średnich budownictwa, aby wartości, które reprezentował Roger Sławski, takie jak: patriotyzm, solidna praca, szacunek dla kulturowego dziedzictwa przeszłości, były ciągle żywe.

Wystąpienia i materiały pokonferencyjne opublikowane zostaną w recenzowanej monografii: „Roger Sławski i jego epoka” w ramach wydawnictw Wydziału Architektury Politechniki Poznańskiej.

Organizatorzy:

  • Wielkopolska Izba Budownictwa,
  • Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu,
  • Politechnika Poznańska, Wydział Architektury,
  • Zespół Szkół Budowlanych im. Rogera Sławskiego,
  • Międzynarodowe Targi Poznańskie.

II Festiwal Architektury Modernistycznej NOWY PLAN 2019

W roku jubileuszowym druga edycja Festiwalu Architektury Modernistycznej  NOWY PLAN poświęcona zostanie tej największej przedwojennej imprezie wystawienniczej. Festiwal jest organizowany przez poznański oddział SARP oraz inicjatywę Centrum Otwarte we współpracy z Grupą MTP.

Najbardziej spektakularną częścią festiwalu będzie wystawa o PeWuCe. Organizatorzy pragną w ten sposób przypomnieć to przedsięwzięcie i w popularny sposób przybliżyć je mieszkańcom Poznania, turystom, gościom targowym, laikom i specjalistom.

Wystawa będzie pokazywać przede wszystkim modernizacyjny rys PeWuKi: swego rodzaju skok w nowoczesność dokonany w jednym z najbardziej cywilizacyjnie zaawansowanych miast ówczesnej Polski. Atrakcyjnym dla widza lejtmotywem będzie tu architektura modernistycznych pawilonów PeWuKi, awangardowych i nowoczesnych, lecz – tymczasowych. Najlepsze z nich zostaną przybliżone za pomocą makiet, a jeden – w formie częściowej rekonstrukcji – jako główny element wystawy. 

Planowana jest także ogólna makieta lub interaktywna mapa pokazująca tereny PeWuKi – by uzmysłowić skalę przedsięwzięcia sięgającego dzisiejszego Parku Kasprowicza.

W równej mierze ekspozycja dotyczyć będzie też innych aspektów związanych z PeWuKą: 

  •   ukazany zostanie wpływ PeWuKi na rozwój Poznania, jego układ przestrzenny, formy architektury inspirowanej targowymi pawilonami (umiarkowana recepcja modernizmu porównana z przyjęciem tego nurtu w innych miastach), a także na kształtowanie się nowoczesnej tożsamości miasta;
  •   przybliżone zostaną postaci i dorobek architektów oraz urzędników tworzących PeWuKę;
  •   wystawa zostanie ukazana też na tle innych krajowych i światowych ekspozycji oraz m.in. w kontekście pierwszej P.W.K. urządzonej we Lwowie, Wystawy Wschodnioniemieckiej w Poznaniu, która dała początek miejskim terenom targowym oraz planowanej na rok 1944 warszawskiej reedycji PeWuKi;
  •   poruszona zostanie szersza problematyka różnic między treścią wystaw a stanem reprezentowanych przez nie krajów czy też osiągnięć, a także roli tego rodzaju ekspozycji we współczesnym świecie.

Wystawa zostanie tak zaprojektowana, by widz mógł zapoznać się z wszystkimi lub tylko wybranymi jej elementami.  

Zwiedzanie śladami PeWuKi 

W trakcie roku jubileuszowego Grupa MTP we współpracy z poznańskimi przewodnikami miejskimi organizuje spacery historyczne śladami PeWuKi. To okazja, by posłuchać opowieści o fenomenie wystawy i barwnych anegdotek o ekspozycji i gościach. Najbliższa wycieczka odbędzie się 6 czerwca. O udziale w wydarzeniu decyduje kolejność zgłoszeń, które przyjmowane są pod adresem: patrycja.nawrocka@grupamtp.pl. Liczba miejsc jest ograniczona.

Gra Miejska „Wejściówka na Pewukę” 

„Wejściówka na Pewukę”  to drużynowa gra po terenie MTP z PeWuką jako tematem przewodnim. Gracze wcielą się w rolę odwiedzających PeWukę i wyruszą na eksplorację przygotowanych atrakcji. Zadaniem graczy będzie odwiedzić 11 ciekawych lokalizacji na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich i wykonać przypisane do nich zadania. Zwycięży ta drużyna, która jako pierwsza dotrze do finałowej lokalizacji i poprawnie wykona zadanie.

Zagrać można będzie już 18 maja o godz. 19:00 w ramach Nocy Muzeów, a następnie podczas targów ITM, w ramach akcji „Lato na Targach”, podczas jesiennej wystawy poświęconej PeWuCe i w trakcie targów Hobby.

Gra bazować będzie na technologii QR kod. Każda drużyna dostanie mapkę z QR kodami przyporządkowanymi do danych lokalizacji. Za pomocą własnych smartfonów gracze będą skanować QR kody i odczytywać treści zadań za pomocą przeglądarki internetowej. Zadania w lokalizacjach będą wykorzystywać multimedia – zdjęcia, nagrania audio i video. Dla przykładu, zadaniem może być zrobienie sobie selfie w odpowiedniej lokalizacji lub nagranie kilkusekundowego video. Poprawne wykonanie zadania da graczom hasło do odblokowania następnego QR kodu. Nie ma zatem możliwości pójścia na skróty. Nad przebiegiem całości czuwać będzie tzw. Mistrz Gry, który wyjaśni zasady i będzie w stałym kontakcie z grupami podczas rozgrywki. Zapewnimy zwycięskiej drużynie upominki związane z Pewuką. 

Mapa „Śladami Powszechnej Wystawy Krajowej” 

Centrum Otwarte, Stowarzyszenie Architektów Polskich i Grupa MTP przygotowały mapę „Śladami Powszechnej Wystawy Krajowej”. Plan wyznacza spacer po terenach ekspozycyjnych i istniejących do dziś obiektach. Opracowanie merytoryczne przygotował Jakub Głaz, krytyk architektury, a za opracowanie graficzne był odpowiedzialny Marcin Gruchociak.

Czym była PeWuKa?

PeWuKa pokazywała dynamikę odrodzonego państwa polskiego, miała silny rys modernizacyjny i mocno wpłynęła na kształt oraz przyszłość Poznania. Stanowiła powiew nowoczesności w  bardzo zróżnicowanym gospodarczo i społecznie kraju. 

Podczas wystawy pokazywano polskie dokonania w dziedzinach przemysłu (m.in.: ciężkiego, naftowego, górniczo–hutniczego, włókienniczego, garbarskiego, konfekcyjnego, drzewnego, budowlanego, spożywczego czy chemicznego), handlu, rolnictwa, opieki społecznej, wychowania fizycznego, sportu, kultury, sztuki i nauki.

Goście wyjeżdżali z Poznania zafascynowani miastem, nowoczesną architekturą pawilonów, atrakcjami i przede wszystkim ciekawą i intrygującą ekspozycją. Wystawców było 1427, zaś zwiedzających 4,5 mln. Powierzchnia wystawy zajęła 65 ha, na których stanęło 112 obiektów wystawowych. Prace budowlane wykonywało 1200 robotników i kolejnych kilka tysięcy pracowało w  warsztatach wykonujących poszczególne ekspozycje. PeWuKa trwała 138 dni.

Nigdy wcześniej ani nigdy później Polacy nie zorganizowali tak potężnej wystawy, z której rozmachem dzisiaj równać się mogą światowe wystawy EXPO czy największe międzynarodowe kongresy. PeWuKa była wydarzeniem, podczas którego polscy przedsiębiorcy i wynalazcy zaprezentowali wiele innowacyjnych rozwiązań. Wystawa dała impuls do dalszego rozwoju kraju. Warto poznać fenomen PeWuKi, która wciąż stanowi jedną z mniej znanych kart w historii naszego miasta, regionu i całej Polski.

Na temat wydarzenia oraz kraju, który zaledwie 10 lat wcześniej odzyskał niepodległość, ukazało się w światowej prasie blisko 20 tys. artykułów. Czechosłowacy, Amerykanie czy Francuzi zachwalali rozmach i organizację, a tak pisał o wystawie brytyjski „Daily Mail”: PeWuKa świadczy wymownie, co uzyskali Polacy usilną pracą i oszczędnością. Polacy pokazali na tej wystawie, że nie ma przedmiotu, którego by sami sfabrykować nie mogli. Ten naród jest tak przemyślny, że potrafi zrobić wszystko czego zapragnie.

Zanim jednak zorganizowano spektakularną Powszechną Wystawę Krajową stworzono przestrzeń targową, która istnieje do dziś i  stanowi o wizerunku Poznania. Twórcą tego konceptu był Edward Mazurkiewicz i gdyby nie jego odważna wizja nie byłoby Międzynarodowych Targów Poznańskich, a  tym bardziej Powszechnej Wystawy Krajowej. Dzisiaj domena działania Grupy MTP jest o wiele szersza i obejmuje nie tylko targi, ale też megaeventy, koncerty, zawody sportowe oraz wiele usług towarzyszących, których potrzebują firmy i uczestnicy, by prowadzić biznes, promować się czy po prostu bawić.

Symbolem wystawy są budynki, które zostały zaprojektowane specjalnie na tę okazję. Głównym architektem PeWuKi był Roger Sławski. Poznaniak z pochodzenia, który ze względu na zasługi dla tego miasta doczekał się w stolicy Wielkopolski ulicy swojego imienia. Zawdzięczamy mu choćby stworzoną na PeWuKę Halę Przemysłu Ciężkiego oraz fontannę w Parku Wilsona, która wówczas była największą fontanną w Europie.