Żołnierz Armii Krajowej i doradca Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej – 94. rocznica urodzin Andrzeja Stelmachowskiego

Stelmachowski urodził się 28 stycznia 1925 roku i od młodości cechował się patriotyzmem. Przed II wojną światową był członkiem Związku Akademickiego Młodzież Wszechpolska (największa organizacja akademicka w II RP, rozbita w Polsce Ludowej), a w trakcie wojny był żołnierzem Armii Krajowej. W międzyczasie studiował prawo na podziemnym Uniwersytecie Warszawskim, a wykształcenie wyższe zdobył w 1947 roku już na Wydziale Prawa Uniwersytetu Poznańskiego. W stolicy Wielkopolski zdobył także tytuł doktora. W latach 60. przeniósł się do Wrocławia, gdzie był profesorem na tamtejszym uniwersytecie. Później pełnił tę funkcję również na Uniwersytecie Warszawskim. W 1973 uzyskał tytuł profesora. Specjalizował się w prawie cywilnym i rolnym.

Oprócz działalności naukowej, Stelmachowski był bardzo aktywny politycznie. W 1980 pełnił funkcję doradcy Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej. W późniejszych latach przewodniczył też Komitetowi Organizacyjnemu Kościelnej Fundacji na rzecz Rolnictwa oraz warszawskiemu Klubowi Inteligencji Katolickiej.

Poznaniak przyczynił się do przemian politycznych w naszym kraju. Był jednym z inicjatorów okrągłego stołu, uczestniczył też w jego obradach. Oprócz tego zajmował się wieloma symbolicznymi sprawami, jak choćby przekazanie insygniów władzy demokratycznie wybranym władzom. W 1989 roku został senatorem I kadencji z ramienia Komitetu Obywatelskiego. Objął przy tym stanowisko Marszałka Senatu. W latach 1991-1992 był Ministrem Edukacji Narodowej w rządzie Jana Olszewskiego.

W kolejnych latach nie rezygnował z działalności politycznej. Od 1990 do 2008 roku był prezesem Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, a w 2007 roku został doradcą prezydenta Lecha Kaczyńskiego w sprawach Polonii. Podkreślał, że dla naszego kraju istotne jest przekonywanie Polaków ze Wschodu do powrotu do Polski. Jego zdaniem, dzięki temu państwo mogło zyskać nowych specjalistów w różnych dziedzinach.

Zmarł w Warszawie 6 kwietnia 2009 roku, mając 84 lata. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, a na jego pogrzeb przyszedł między innymi prezydent Lech Kaczyński. Za życia otrzymał między innymi Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski czy tytuły doktora honoris causa na kilku uniwersytetach. Dzień po śmierci wręczono mu także Order Orła Białego – najwyższe odznaczenie państwowe w Rzeczpospolitej Polskiej.