Reklama prasowa w Poznaniu na początku XX wieku

W swoich poszukiwaniach papierowych artefaktów nie raz uzyskałem materiały drukowane, w przeważającej ilości w postaci gazet, czy też tygodników. W czasie trwania zaborów polskie wydawnictwa prasowe w większości zawierały reklamy naszych przedsiębiorców, którzy tym sposobem starali się o pozyskiwanie klienteli w społeczeństwie polskim, zwracając szczególnie na względy patriotyczne w myśl hasła „ Swój do Swego ”.

W zaborze pruskim obejmującym min. tzw. Wielkie Księstwo Poznańskie, względem innych ziem pod zaborami, społeczeństwo polskie miało mniejsze możliwości wydawnicze. Polityka pruska dopuszczała gazety czy tygodniki w języku polskim o ograniczonych nakładach i pod pełną kontrolą cenzury. Mimo cenzury publikowano treści wymierzone w władze pruskie w celu podtrzymania ducha narodowego, co kończyło się nakładaniem dużych kar finansowych na wydawnictwo, a niekiedy też wytaczaniem procesów karnych przeciwko właścicielom tychże wydawnictw, kończących się nawet wyrokami pozbawienia wolności. Znanym tu przykładem jest uwięzienie wydawcy tygodnika „ PRACA” Marcin a Biedermann w więzieniu w Rawiczu w 1902 roku. Wydawca tegoż tygodnika oprócz działalności w sferze pośrednictwa handlu ziemią, a także jako właściciel polskiej drukarni, popierał polską przedsiębiorczość zamieszczając w swoim tygodniku reklamy dla propagowania duch polskości mimo naporu germańskiego.

Reklama prasowa rozwijała się wraz z upowszechnieniem druku, a na jej popularność wpływało, przeświadczenie że, słowo pisane jest bardziej wiarygodne i nie wzbudza wątpliwości, co zwiększa ilość zamieszczanych reklam w prasie. Za pośrednictwem prasy docierano do konkretnej grupy odbiorców i przekazywano szczegółowe informacje o produkcie niż w innych formach reklamy, na afiszach czy też drukach ulotnych.

Zaletą zamieszczania reklamy w prasie jest duża częstotliwość informacji oraz możliwośćprzekazu o adresie reklamodawcy. Adresy zamieszczane w reklamach pokazywały swoistą księgę adresową w ówczesnym Poznaniu.

Główną wadą reklamy prasowej był krótki cykl życia mediów w czasach zaboru pruskiego,konfiskaty numerów, wysokie kary, także wysoka cenna i powszechny analfabetyzm. Reklama prasowa to najstarsze obok afiszy medium wykorzystywane do komunikacji międzyludzkiej. Początkowo reklama prasowa była mało atrakcyjna wizualnie, charakteryzowała ją monotonność kolorystyczna i ubogością rozwiązań graficznych. Wraz z rozwojem drukarstwa powstawały grafiki zorientowane na poszczególnego odbiorcę. Reklama prasowa była teżpomocna przy propagowaniu nowinek technicznych.

Poznańscy przedsiębiorcy nie szczędzili środków na zamieszczanie reklam, nawet reklamy cało stronicowych czy artykuły sponsorowane. Gazety i tygodniki wykorzystywane były także do zamieszczania anonsów towarzyskich, handlowych czy też matrymonialnych. Oprócz polskich przedsiębiorców, co niektórzy handlowcy społeczności niemieckiej także umieszczali reklamy swoich firm, czy też polecanych produktów. A także posiadali własną prasę w której umieszczali reklamy firm z adresami sąsiadującymi zfirmami polskimi.