.jpg)
.jpg)
Wielkie marzenia małej Lilli
Lilli Peiser, bo tak brzmiało jej prawdziwe nazwisko, urodziła się w Poznaniu 24 maja 1914 r. Jej ojciec był wziętym medykiem, pełniącym funkcję naczelnego lekarza szpitala żydowskiego w Poznaniu, a matka aktorką. Lilli miała jeszcze dwie siostry: Irenę i Hildę. Rodzina Peiserów mieszkała przy obecnej ulicy Fredry. Byli zasymilowanymi Żydami, uważającymi się raczej za Niemców i nie przestrzegającymi żydowskich nakazów religijnych. Po zakończeniu I wojny światowej, jak większość Niemców i zniemczonych Żydów, Peiserowie wyjechali z Poznania i przenieśli się do Berlina.
Lilli od dzieciństwa marzyła o aktorstwie. Chętnie występowała w szkolnych przedstawieniach, w których zawsze dostawała główne role. Kiedy tylko miała wolną chwilę, chodziła do kina. Uwielbiała zwłaszcza filmy z Gary Cooperem. Marzyła o karierze w Hollywood i zagrania u boku Coopera. W wieku szesnastu lat zdecydowała się poświęcić życie aktorstwu. Zapisała się więc na zajęcia do studium teatralnego, ale rodzice zabronili jej rzucać szkoły. Lilli była jednak mocno zdeterminowana aby zrealizować swoje marzenia. Przedpołudnia spędzała w szkole, a popołudnia i wieczory w studium. W 1932 r. zdała maturę i ukończyła naukę w studium teatralnym.
Pierwsze szlify aktorskie zdobywała w kilku niemieckich teatrach, jednak nagonka antysemicka, która rozpoczęła się wraz dojściem Hitlera do władzy, zakończyła jej wstępy w Niemczech. Według nowego prawa, Żydom zakazano wykonywać zawód aktorski. Lilli wraz z siostrą Ireną, wyjechały więc do Paryża, gdzie imały się różnych zajęć, występując m.in. w nocnych klubach. Tam Lilli wypatrzył francuski przedstawiciel Walta Disneya, który polecił ją przedstawicielowi wytwórni filmowej United Artist. Ten zaproponował jej wyjazd do Anglii i pracę na planie filmowym. Lilli związała się z wytwórnią Gaumont British i zagrała w swoim pierwszym filmie „Zbrodnia bez ograniczeń”. Później przyszły inne role. Aktorka zagrała m.in. w filmach Alfreda Hitchcocka. Niestety, wybuch wojny w 1939 r. zakończył (chwilowo) dobrą passę Lilli. Wytwórnia Gaumont British zerwała z nią kontrakt, a większość teatrów w Wielkiej Brytanii zamknięto. Lilli chwytała się różnych zajęć. W międzyczasie poznała znanego aktora Rexa Harrisona, za którego wyszła za mąż w 1943 r. W 1945 r. zagrali wspólnie w filmie „The Rake’s Progress”. Film odniósł sukces i małżonkom zaproponowano wyjazd do USA. Co prawda, oboje dobrze czuli się w Anglii, ale pokusa zrobienia kariery w Hollywood okazała się silniejsza.
Gwiazda Hollywood i Broadwayu
Wkrótce po przyjeździe do Ameryki Lilli otrzymała propozycję zagrania w filmie „Cloak and Dagger” (polski tytuł: „W tajnej misji”), wyprodukowanym przez wytwórnię Warner Brothers. Film, który wszedł do kin w 1946 r., nie zrobił furory i nie należy do najwybitniejszych w dorobku Lilli Palmer, ale dzięki tej produkcji, aktorka spełniła swe dziecięce marzenie, zagrała bowiem u boku Gary’ego Coopera. Kolejny film, wyprodukowany w 1947 r., „Body and Soul”, okazał się wielkim sukcesem, a cała Ameryka usłyszała o Lilli Palmer. Niestety, w tym samym czasie Rex Harrison, mąż Lilli, wdał się w romans z pewną aktorką, która później popełniła samobójstwo. Wybuchł wielki skandal, który spowodował, że Rex i Lilli wyjechali z Hollywood i przenieśli się do Nowego Yorku. Oboje występowali teraz na Broadwayu. Lilli otrzymała tytułową rolę w sztuce George’a Bernarda Shaw’a „Antoniusz i Kleopatra”. Występ okazał się kolejnym sukcesem w karierze aktorki. Małżonkowie zagrali też ze sobą w kilku filmach, ale coraz mniej łączyło ich w życiu prywatnym. Lilli zirytowana kolejnymi romansami Rexa, wreszcie wystąpiła o rozwód. Ich małżeństwo zakończyło się w 1957.
Druga połowa lat 50., lata 60. i pierwsza połowa lat 70., to czas największych triumfów Lilli Palmer. W 1959 r. zagrała w komedii „But Not For Me”, za co otrzymała nominację do nagrody Złotego Globu. U jej boku wystąpił Clark Gable (pamiętny Rhett Butler w „Przeminęło z Wiatrem”). Długo można wymieniać wszystkie znakomite role teatralne i filmowe zagrane przez Lilli. Dość wspomnieć, że miała okazję pracować z najlepszymi reżyserami i najwybitniejszymi aktorami, jak: Sophia Loren, Orson Wells, Donald Sutherland, Christopher Plummer, Gregory Peck, Laurence Olivier, czy Michael Caine. Ostatnią produkcją, w której wzięła udział Lilli Palmer, był serial telewizyjny „Piotr Wielki”, gdzie aktorka wcieliła się w rolę Natalii Naryszkiny, matki cara Piotra.
Lilli Palmer zmarła na raka 27 stycznia 1986 r. w Los Angeles. Była aktorką wszechstronną, grała w komediach, dramatach, filmach sensacyjnych i obyczajowych. Mimo sukcesów na dużym ekranie, nigdy nie zrezygnowała z teatru. Całe życie poświęciła aktorstwu. Otrzymała wiele nagród, choć zabrakło tej najważniejszej, czyli Oskara. Warto pamiętać, że aktorka, zaliczana do legend Hollywood, urodziła się w Poznaniu.
Źródło:
K. Kolska, Lilli Palmer, w: Poznańscy Żydzi II, „Kronika Miasta Poznania”, nr 1, 2009.
https://jwa.org/encyclopedia/article/palmer-lilli [dostęp: 17.09.2018 r.].
http://evilstylequeen.blogspot.com/2008/01/lilli-palmer-1914-1986.html [dostęp: 17.09.2018 r.].