Stary Rynek czekają wielkie zmiany

Podcienia Domu Bretanii wyremontowane, kamienice przy Wrocławskiej, Wielkiej i Woźnej zachwycają po remoncie – Stary Rynek i jego okolice stają się coraz piękniejsze. A to dopiero początek, jak obiecuje Joanna Bielawska-Pałczyńska, Miejska Konserwator Zabytków. W planach są remonty kolejnych kamienic, a także pałacu Mielżyńskich przy Starym Rynku.

– Rewitalizacja obszarów miejskich to jeden z ważniejszych obszarów działalności dla władz obecnej kadencji – przypomina Mariusz Wiśniewski, zastępca prezydenta Poznania. – W tym roku na działania związane z konserwacją zabytków Poznań przeznaczył ponad 4 mln zł, to więcej niż w latach poprzednich. O pół mln zł wzrosła również suma na dotacje konserwatorskie, która teraz wynosi 1 mln 500 tys. zł. A przy tym nie ujmujemy tutaj zabytkowych obiektów szkolnych, na których renowację wydamy 4 mln zł.

Efekty tych zmian są już doskonale widoczne na najcenniejszym historycznie obszarze miasta nie tylko dzięki większym środkom, ale także dużej aktywności służb konserwatorskich.

– W ramach wieloletniego programu odnowy najcenniejszych komunalnych kamienic na obszarze staromiejskim przeprowadzono kompleksowe prace remontowo konserwatorskie w kamienicach ul. Woźna 5 i Woźna 15 – wylicza Joanna Bielawska-Pałczyńska. – Ze środków miejskich wykonano odnowienie podcieni Domu Bretanii na Starym Rynku, a w ramach udzielanych corocznych dotacji z budżetu miasta dofinansowano remonty budynków przy Starym Rynku 41, Świętosławskiej i Wronieckiej. Prowadzone były prace konserwatorskie przy najcenniejszych obiektach sakralnych miasta: klasztorze jezuitów, zespole klasztornym franciszkanów, czy kościele bernardynów. Dawną świetność odzyskały również inne prywatne obiekty, m.in. okazałe kamienice przy ul. Wrocławskiej czy Wielkiej.

Bardzo cieszy także fakt, że zgodnie z zaleceniami konserwatorskimi zostanie odbudowana w swej pierwotnej historycznej formie charakterystyczna kamienica u zbiegu ulic Ogrodowej i Krysiewicza, zwana przez poznaniaków “Żelazkiem”.

Planowane są też kolejne remonty takich budynków, które są przedmiotem szczególnej troski konserwatora,  a które już od dawna czekały na prace renowacyjne. Przy Starym Rynku są takie dwa: pałac Mielżyńskich oraz budynek na roku Szkolnej i Paderewskiego. Kolejnym zaniedbanym od lat obiektem jest kompleks budynków przy ulicy Koziej i Wrocławskiej.

– Po wielu latach opuszczenia remontu doczeka się pałac Mielżyńskich, którego nowy właściciel przygotowuje się do rozpoczęcia prac renowacyjnych i adaptacyjnych – wyjaśnia konserwator. – Trwają też prace planistyczne i projektowe przy modernistycznym budynku przy Paderewskiego 1, dobiegają końca prace projektowe dotyczące sprzedanego w zeszłym roku kompleksu budynków Szkolna, Kozia, Wrocławska. Inwestor planuje je w całości wyremontować i zagospodarować.

– Dzięki temu remontowi także ulica Szkolna też zacznie zmieniać swój wygląd – zauważa prezydent Wiśniewski. – Mamy nadzieję, że uda się znaleźć nowego właściciela dla budynku dawnego szpitala im. Strusia, także przy ul. Szkolnej. To kompleks o bardzo dużym potencjale i wyjątkowych walorach historycznych, a jak mi wiadomo, biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków licząc na zagospodarowanie tego tak ważnego miejsca jest otwarte na ciekawe propozycje projektowe.

Zmiany dotyczą również elementów infrastrukturalnych, jak nawierzchnie ulic (ul. Wrocławska), elementów małej architektury (ławki, kosze, donice). Pomocne są tu obowiązujące już zasady wyglądu ogródków kawiarnianych, jakie zostały wypracowane przez MKZ wraz z plastykiem miejskim i Estradą Poznańską. Nie bez znaczenia jest fakt, że z kamienic zniknęły wielkoformatowe bilbordy.

Działania modernizacyjne będą także uwzględniać odkrycia dokonane przez archeologów, którzy prowadzili badania na Starym Rynku, a obecnie pracują na placu Kolegiackim. Dzięki nim znacznie wzrosła nasza wiedza o tych obszarach. MKZ prowadzi stały nadzór konserwatorski na tymi zamierzeniami.

Systemowym rozwiązaniem mającym poprawić jakość przestrzeni i estetyki Starego Miasta ma być jedna z form ochrony zabytków, czyli park kulturowy. Uchwała inicjująca utworzenie Parku Kulturowego Stare Miasto została już uchwalona, a aktualnie trwają prace nad jej szczegółowymi zasadami. 

Od 2012 roku dzięki prezydentowi Wiśniewskiemu – wówczas radnemu i przewodniczącemu Komisji Rewitalizacji Rady Miasta Poznania – właścicielom kamienic znacznie łatwiej otrzymać dotację z miasta na remont swoich budynków lub ulgę w podatku od nieruchomości. Wcześniej mogli się starać o nie jedynie ci, których budynki znajdowały się na terenie Starego Miasta i tylko na remont fasady oraz “widocznej części dachu”. Musieli też złożyć wiele dokumentów, co wielu z nich zniechęcało już na starcie.

Dzięki zmianom zainicjowanym przez prezydenta obecnie o ulgę na remont mogą się starać także właściciele kamienic na Jeżycach, Łazarzu, Sołaczu, Wildzie, Ostrowie Tumskim i Śródce bez względu na to, czy budynki są zabytkowe czy nie. Otrzymane pieniądze mogą przeznaczyć na remont całego budynku, a nie tylko fasady i części dachu. Natomiast od 1 stycznia 2013 roku obowiązuje nowa uchwała Rady Miasta Poznania zwalniająca z obowiązku płacenia podatku od nieruchomości właścicieli tych budynków, w których został wykonany remont elewacji.