71. rocznica Akcji Bollwerk

Akcja Bollwerk była najgłośniejszym i najbardziej spektakularnym atakiem poznańskich konspiratorów na niemieckich okupantów w Wielkopolsce. Była to największa akcja dywersyjno-sabotażowa polskiego państwa podziemnego w Poznaniu.

71 lat temu, w nocy z 21 na 22 lutego 1942 r., dwunastoosobowy oddział żołnierzy plutonu lotnego Wielkopolskiego Kierownictwa „Związku Odwetu” ZWZ-AK wspólnie z harcerzami i mieszkańcami poznańskiego Chwaliszewa, podpalili niemieckie magazyny żywności, broni i umundurowania znajdujące się w porcie nad Wartą. Akcja została przeprowadzona w sposób brawurowy: skonstruowano urządzenia samozapalające, które rozstawiono w magazynach.  

W wyniku tej udanej akcji armia niemiecka poniosła ogromne straty – spłonęło zaopatrzenie dla wojska niezbędne na froncie wschodnim w czasie rosyjskiej zimy: narty, buty, ciepła odzież pochodzące ze zbiórki prowadzonej niemal w całej Rzeszy o szacunkowej wartości 1,5 mln ówczesnych marek. „Bollwerk” znacząco przyczynił się do opóźnień w zaopatrzeniu wojsk niemieckich na wschodnim froncie w najbardziej dla nich newralgicznym okresie.

Dywersanci nie pozostawili po sobie śladu – wszystko wyglądało na to, że pożar spowodowało zwarcie instalacji elektrycznej. Ktoś doniósł jednak gestapo, które ze szczególną zajadłością ścigało jej wykonawców. W wyniku brutalnych przesłuchań większość członków grupy dywersyjnej straciła życie. Ci, którzy przeżyli śledztwo, zostali straceni w więzieniu przy ul. Młyńskiej. Przeprowadzona po tej akcji czystka zdziesiątkowała szeregi podziemia – w Poznaniu przecież szczególnie trudno było prowadzić konspirację, dlatego odwaga tych ludzi była nie do przecenienia. Tymczasem akcja ta jest mniej znana od wielu zdecydowanie mniejszych, podobnych wydarzeń w trakcie wojny.

W 1982 r. mieszkańcy Poznania ufundowali tablicę przy ul. Estkowskiego, tuż przy porcie rzecznym, upamiętniającą to wydarzenie. Od tego czasu co roku odbywają się pod nią uroczystości upamiętniające akcję  i tych, którzy ją zorganizowali i przypłacili ją życiem.
 
Obchody rocznicy rozpoczną się o godzinie 10.00 akademią patriotyczno-artystyczną w Szkole Podstawowej nr 40 przy ul. Garbary 82, podczas której Aleksandra Pietrowicz z poznańskiego IPN wystąpi z wykładem „Wielkopolskie Kierownictwo Związku Odwetu i akcja Bollwerk”. Po akademii uczestnicy obchodów oraz poczty sztandarowe przejdą ul. Estkowskiego pod pomnik “Bollwerku” (vis a vis Wyższej Szkoły Logistyki), gdzie odbędzie się krótka uroczystość okolicznościowa oraz złożenie kwiatów i zapalenie zniczy pod pomnikiem.

Wydział Oświaty UM organizuje na terenie poznańskich szkół konkurs plastyczny na projekt plakatu poświęconego rocznicy Akcji Bollwerk. Dyrekcja Wydziału Oświaty we współpracy z poznańskim Oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej zaapeluje również do poznańskich placówek oświatowych o wprowadzenie do programu nauczania informacji o wydarzeniach z 1942 r. podczas lekcji historii, wiedzy o społeczeństwie lub godzin wychowawczych.

Poznański Oddział Instytutu Pamięci Narodowej realizując misję edukacyjną, wynikającą z celów ustawowych IPN, ze swej strony oferuje pomoc w przeprowadzeniu w szkołach nieodpłatnych wykładów i prelekcji poświęconych akcji Bollwerk, mających uchronić od zapomnienia ten czyn zbrojny Wielkopolan z 1942 r.