Nowy nabytek na wystawie „Śmierć i życie w starożytnym Egipcie”

Od zeszłego roku wprowadzono szereg zmian na wystawie „Śmierć i życie w starożytnym Egipcie”, która jest wieloletnim depozytem Muzeum Egipskiego w Berlinie. W wyniku reorganizacji tej placówki, poznańska ekspozycja przechodzi szereg zmian – w miejsce dawniej prezentowanych zabytków, pojawiają się inne, niemniej ciekawe. Wśród nich jest dostępny dla zwiedzających od niedawna papirus pani Taatum.

– Papirus należy do zespołu trzech papirusów należących do członków jednej rodziny, żyjących na początku Okresu Ptolemejskiego (ok. 300 p.n.e.). Pozostałe znajdują się w Berlinie. Pochodzą one ze wspólnego grobu, odkrytego w 1820 r. w Tebach Zachodnich. Oprócz pani Taatum byli tam pochowani m.in. jej babcia Reret i ojciec Padihorpachered. Rodzina należała do ówczesnej klasy średniej społeczeństwa egipskiego – wyjaśnia dr Andrzej Ćwiek, egiptolog z Muzeum Archeologicznego w Poznaniu.

Papirus udostępniony w Poznaniu dla zwiedzających jest szczególny. Posiada wyjątkowe formy zapisu, wynikające z wprowadzania elementów języka potocznego do typowych tekstów religijnych.

Najważniejszą częścią papirusu jest przedstawienie sceny psychostasis, czyli ważenia duszy, będącej egipskim odpowiednikiem Sądu Ostatecznego. Ukazujeona Ozyrysa, władcę zaświatów i sędziego umarłych, ku któremu zmierza zmarła Taatum (w białej szacie, z podniesionymi rękami), prowadzona przez boginię Maat, personifikującą ład, prawdę, sprawiedliwość (zarówno w wymiarze kosmicznym, jak i społecznym i moralnym).

Przed nimi trwa scena ważenia serca zmarłej, w celu stwierdzenia, czy nie jest ciężkie od grzechów. Na drugiej szali wagi umieszczone jest strusie pióro (symbol Maat – porządku). Ważenia dokonuje szakalogłowy Anubis (bóg mumifikacji, przewodnik zmarłych i opiekun cmentarzy), a Thot (bóg mądrości, przedstawiony jako człowiek z głową ibisa) zapisuje wynik. Jeżeli będzie on pozytywny (szale pozostaną w równowadze), zmarła zostanie uznana za godną życia wiecznego. Na zmarłych, którzy popełnili zbyt wiele zła w życiu doczesnym czycha Ammit, zwana przez egiptologów „Pożeraczką”. Potwór ten, będący hybrydą krokodyla, lwa i hipopotama, znajduje się przed Ozyrysem.

Zachęcamy do zwiedzania wystawy „Śmierć i życie w starożytnym Egipcie” od wtorku do niedzieli. Muzeum Archeologiczne w Poznaniu, ul. Wodna 27.

Fot. Szymon Zdziebłowski, Muzeum Archeologiczne w Poznaniu