Poznań historycznie: kilkaset samolotów rocznie budowanych na Ławicy

Lotnisko Poznań – Ławica, to nie tylko obsługa lotów, ale także budowa szybowców oraz samolotów wojskowych, sportowych i komunikacyjnych przy wykorzystaniu nowoczesnych metod, sprzętu i w oparciu o wiedzę najlepszych inżynierów. Już w latach 20. ubiegłego wieku, na terenie lotniska istniała fabryka “Samolot”, która przez kilka lat produkowała kilkaset maszyn rocznie.

W okresie międzywojennym, wojskowe lotnisko na Ławicy było nie tylko siedzibą 3. Pułku Lotniczego, ale także fabryki – spółki akcyjnej “Samolot”, która powstała 11 sierpnia 1923 roku. Inicjatorem dla utworzenia fabryki był por. rez. pil. Czesław Wawrzyniak, prezes Związku Lotników Polskich.

Spółce udostępniono do dzierżawy hangar o powierzchni 300 metrów kwadratowych. Tuż po rozpoczęciu produkcji, firma wykupiła także teren przyległy do lotniska i tam wybudowała własną halę produkcyjną, magazyny, pomieszczenia biurowe, bocznicę kolejową i laboratorium aerodynamiczne. Całość została wyposażona w nowoczesne urządzenia do sprawdzania wytrzymałości materiałów oraz obrabiarki. Oficjalne otwarcie fabryki nastąpiło w obecności przedstawicieli rządu i wojska, 27 kwietnia 1924 roku.

“Chrzest” pierwszego wyprodukowanego przez spółkę samolotu – Hanriot HD-14 – odbył się 22 lutego 1925 roku. Do końca roku wyprodukowano 120 maszyn Hanriot HD-14, 80 H-19 oraz 16 sanitarek zaprojektowanych przez biuro konstrukcyjne na bazie H-28.

Szczególną popularnością cieszyły się samoloty konstrukcji inż. Bartla. Pod koniec 1926 roku wypróbowano prototyp samolotu BM-2, a rok później rozpoczęły się próby BM-4. Tym ostatnim najbardziej zainteresowała się armia i w 1928 roku z fabryki wyleciały 22 samoloty tego modelu.

Sukces BM-4 podbiły BM-5, których w latach 1929-1930 wyprodukowano 72 sztuki. W fabryce “Samolot” projektowano nie tylko maszyny wojskowe, ale także sportowe, komunikacyjne oraz szybowce.

Pożar, jaki wybuchł 12 września 1929 roku, pochłonął większość hali produkcyjnej wraz z częścią gotowych samolotów oraz nowoczesnymi obrabiarkami. Niestety, maszyny nie były jeszcze ubezpieczone, co oznaczało początek problemów fabryki. Wysokie koszty odbudowy, a także utrzymania spółki, przyczyniły się do niechęci władzy do dalszego wspierania finansowego firmy i w 1930 roku podjęto decyzję o jej likwidacji, co nastąpiło na początku kolejnego roku.

Majątek został wykupiony przez Państwowe Zakłady Lotnicze, natomiast pracownicy przeszli do PZL oraz Podlaskiej Wytwórni Samolotów.

 

autorka: A. Karczewska

___

czytaj także: “Poznań historycznie: Początki lotniska wojskowego Ławica”

czytaj także: “Poznań historycznie: Wzloty i upadki lotniska Ławica w okresie międzywojennym”