Specjaliści od oczu pod lupą, czyli kim jest optyk, okulista, optometrysta i ortoptysta?

W samej terminologii już można się pogubić, a co dopiero w obowiązkach jakie do nich należą. Kto zatem rehabilituje wzrok, a kto prowadzi terapię widzenia? Optometrysta czy ortoptysta? Kto prowadzi diagnozę? Kto dobiera okulary? Okulista, optometrysta czy optyk? Warto wiedzieć do jakiego specjalisty od oczu udać się w każdym przypadku.

Poniżej krótki słowniczek, aby nie pogubić się w terminologii.

Okulista

Zajmuje się diagnostyką i leczeniem chorób oczu. Może też pomóc w doborze okularów korekcyjnych i soczewek kontaktowych. Jeśli mamy problemy z widzeniem, doskwiera nam ból oczu lub głowy, i zostały stwierdzone niepokojące zmiany w obrębie układu wzrokowego, to należy się udać  do okulisty. Jako ciekawostkę można dodać, że okulista-strabolog odpowiada za leczenie zeza. Jeśli, tak jak 68% społeczeństwa, odczuwasz zmęczenie oczu, łzawienie, zaburzenia widzenia, pieczenie czy zaczerwienienie narządu wzroku to jest to właściwy moment, aby iść do okulisty.

Badania podczas wizyty:

  • ocenia oczodoły, powieki, wielkość i ruchomość gałek ocznych
  • kontroluje ostrości wzroku
  • bada pole widzenia
  • sprawdza przedni i tylny odcinek oka

Do szybkiego badania ostrości wzroku wykorzystuje się refraktometrię. Badanie odbywa się komputerowo i nie wymaga specjalnego przygotowania pacjenta. Po kilku minutach mamy informację o wielkości wady. 

Badanie pola widzenia ma za zadanie wykryć takie choroby jak jaskra czy odklejenie siatkówki. Badanie polega na tym, że pacjent jednym okiem obserwuje poruszający się punkt świetlny i sygnalizuje, kiedy jest on dla niego widoczny. Na podstawie wyników, wykonuje się schemat obrazujący ewentualne ubytki w polu widzenia, świadczące o możliwych chorobach siatkówki. Następnie  lekarz mierzy ciśnienie wewnątrzgałkowe za pomocą tonomera. Tego typu badania pozwalają na wykrycie n. p. jaskry w bardzo wczesnym stadium i podjęcie leczenia tak, aby pacjent nie utracił wzroku. Szczególnie narażeni są osoby w rodzinach gdzie występowała już choroba, osoby po 40 roku życia, chorzy na cukrzycę i z krótkowzrocznością

Badanie  przedniego odcinka oka wykonuje się do oceny rogówki, tęczówki, soczewki  i ciała rzęskowatego, odbywa się za pomocą lampy szczelinowej. Tylny odcinek oka – ocenia ciało szkliste i siatkówkę przy pomocy wziernika okulistycznego – oftalmoskopu. Tego typu badania wykonuje się po rozszerzeniu źrenic.  

 

Optometrysta

Jest specjalistom wykształconym dokładnie po to, by dobrać okulary lub soczewki albo przeprowadzić pacjenta przez rehabilitację wzroku. Warto podkreślić, że chociaż jest to zawód medyczny, to NFZ nie refunduje usług tego typu. Do  specjalisty można udać się prywatnie. Z optometrią związana jest optometryczna terapia widzenia. Jest to terapia całej drogi jaką pokonuje informacja wzrokowa od oka do mózgu. Niewłaściwe ustawienie oczu czy zaburzenia podstawowych funkcji wzrokowych często wynika z zaburzeń przewodzenia bodźca wzrokowego.

Ortoptysta

Specjalista zajmujący się badaniem oczu w przypadku istnienia trudności związanych z funkcjonowaniem obuocznym, oraz ćwiczeniami, gdy wzrok, z racji braku prawidłowej współpracy obu gałek ocznych, niedomaga. Ortoptysta ściśle współpracuje z okulistą i dlatego najłatwiej go znaleźć w Poradni Leczenia Zeza i Niedowidzenia lub przychodni okulistycznej.

Głównymi zaburzeniami, którymi zajmuje się ortoptysta są:

  • zez czyli uciekanie oka (najcześciej do nosa lub do skroni)
  • niedowidzenie – gdy oczko (zwykle jedno), gorzej widzi mimo najlepiej dobranych okularów;
  • zaburzona konwegrencją (zbieżnością oczu), która utrudnia np. czytanie
  • niesprawna akomodacją czyli kłopoty z wyostrzaniem obrazu na różne odległości np. w szkole podczas patrzenia raz na tablicę raz na zeszyt
  • trudności z uzyskaniem głębi (trójwymiaru), problemy z koordynacją oka z ręką

Optyk

Optyk zajmuje się wykonywaniem okularów dla indywidualnych potrzeb klientów oraz konserwacją i naprawianiem uszkodzonych. Okulary wykonuje na podstawie recepty wystawionej przez lekarza okulistę, lub na podstawie samodzielnie przeprowadzonych badań.

Osoby noszące okulary korekcyjne powinny systematycznie odwiedzać specjalistę, który sprawdzi, czy spełniają one swoje zadanie oraz, czy nie trzeba dokonać zmiany – optometrysta w tym przypadku będzie dobrym rozwiązaniem. U optyka można dokonać zmian oprawek, naprawić uszkodzone oprawki lub wymienić soczewki okularowe na nowe na podstawie recepty.  Optyk dobierze też okulary przeciwsłoneczne męskie  i damskie, które  zapewnią odpowiednią ochronę przed promieniowaniem słonecznym i ważne aby miały odpowiedni filtr.

Wybierając specjalistę nie polegajcie na tabliczce na drzwiach i treści na niej zawartej, nie sugerujcie się czterema, trzema bądź dwoma literkami przed imieniem i nazwiskiem. Myślcie, obserwujcie i kierujcie się intuicją. Specjaliście musicie ufać. Jeśli tak nie jest – zmieńcie go. Nie bez znaczenie dla leczenia i postępów rehabilitacji jest Wasz stosunek do osoby, która w dużej mierze odpowiada za widzenie Waszego dziecka.