Starodruki w Bibliotece Raczyńskich

Wśród starodruków XVI-XVIII w. przechowywanych w Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie najliczniejszą grupę stanowią te ze zbioru dawnej Biblioteki Katedralnej. Ta historyczna Biblioteka zawiera również pozostałości innych księgozbiorów, które wcześniej należały do królów i królowych Polski, arcybiskupów gnieźnieńskich, biskupów innych diecezji, prałatów i kanoników katedralnych, profesorów Seminarium Duchownego, przełożonych zgromadzeń zakonnych z całej Wielkopolski, możnych świeckich oraz mieszczan. Teraz drobną część tych unikatowych skarbów można zobaczyć w Poznaniu.

Na wystawie prezentowane są m.in. druki należące do bibliotek królewskich: Zygmunta Augusta, Stefana Batorego, Stanisława Augusta Poniatowskiego, arcybiskupów gnieźnieńskich: Jana Latalskiego, Wojciecha Baranowskiego, Kazimierza F. Czartoryskiego czy Stanisława Karnkowskiego. Zobaczyć też można zupełnie unikatowy i nigdy wcześniej nie pokazywany publicznie egzemplarz Pontyfikale Romanum z 1520 r. należący do arcybiskupa gnieźnieńskiego Macieja Drzewickiego z jego znakami własnościowymi (w tym najstarszym polskim drzeworytniczym ekslibrisem z 1516 r.).

Wystawa jest też jedyną okazją, by ujrzeć najstarszy zachowany w Wielkopolsce cysterski rękopis spisany na pergaminie w końcu XII w. a zawierający fragmenty tekstu homilii św. Grzegorza Wielkiego: Homilia XXIX; Habita ad populum in basilica beati Petri apostolic, oraz dzieła św. Augustyna: Sermo CCCXCV De Ascensione Domini. Rękopis ten w XVIII w. został wtórnie wykorzystany do oprawy ksiąg przechowywanych w bibliotece opactwa w Wągrowcu. Z dawnego księgozbioru tego klasztoru pochodzą też starodruki należące do tamtejszych opatów Stanisława Borzysławskiego czy Wojciecha Zajączkowskiego zaopatrzone w ich superekslibrisy.

Wystawa w Bibliotece Raczyńskich to też jedyna okazja, aby zobaczyć wykonaną w XVIII w. i zaopatrzoną w srebrne okucia oprawę mszału z klasztoru karmelitów bosych w Poznaniu, a także pochodzące z XVI w. oprawy wykonane przez znanych introligatorów Melchiora Neringa z Poznania czy Kaspra Rajmana (Starszego) z Krakowa. Wystawa daje zwiedzającym wyjątkową okazją, aby osobiście zobaczyć kilkadziesiąt skarbów dawnego drukarstwa i introligatorstwa na co dzień ukrytych w magazynach gnieźnieńskiego Archiwum Archidiecezjalnego.

Podczas otwarcia wystawy wykład inauguracyjny wygłosi Ks. dr Michał Sołomieniuk (Dyrektor AAG): „Drukowana pamięć” Kościoła: starodruki w zasobie dawnej Biblioteki Katedralnej w Gnieźnie

Wystawa w Galerii Atanazego
Al. Marcinkowskiego 23/24, wstęp wolny
Otwarcie: 5 maja (wtorek), godz. 18.00
Wystawa czynna do 30 maja 2015 r.
 
Organizatorzy:
Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie
Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu
Instytut Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Kurator: dr Piotr Pokora
 
Program edukacyjny – wykłady towarzyszące (Galeria Atanazego)

16 maja (Noc Muzeów, godz. 18.00)
Jakub Łukaszewski
“Dwa wieprze z Łęgowa… ” zapiski w starodrukach gnieźnieńskich

21 maja (godz. 18.00)
Radosław Franczak
Oprawy z przełomu XVI i XVII w. w zbiorach Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie

28 maja (godz. 18.00)
Michał Muraszko
Wybrane oprawy ksiąg z prywatnych bibliotek polskich w zbiorach dawnej biblioteki kanonika gnieźnieńskiego Tomasza Josickiego.

Zwiedzanie z przewodnikiem:
wtorki (12, 19, 26) o godz. 12.00
czwartki (21 i 28) o godz. 17.00
sobota (16 maja Noc Muzeów) o godz. 17.00