Jak zrobić pisankę i kraszankę?

Tradycja malowania jajek wywodzi się jeszcze z czasów prasłowiańskich i wówczas były symbolem nadchodzącej wiosny, którą należało godnie powitać, a także płodności, urodzaju i siły witalnej. Im bardziej kolorowe – tym lepiej. A oto kilka sposobów na piękne i barwne pisanki, nawet dla osób, które nie mają specjalnych zdolności plastycznych.

Przede wszystkim trzeba wyjaśnić, że pisanki to te jajka, które zdobi jakiś wzór. A kraszanki – pomalowane na jeden kolor. Kraszanki są oczywiście znacznie łatwiejsze do wykonania, ale pisanki są znacznie ładniejsze, chociaż trudniej je zrobić.

Do farbowania lepiej wybierać jajka o białych skorupach, bo one łatwiej łapią kolor i jest on na nich żywszy. Przed farbowaniem warto jajka przetrzeć wodą z octem, by usunąć zabrudzenia i tłuszcz. Ten zabieg sprawi, że kolor będzie ładniejszy i będzie się lepiej trzymał. A po farbowaniu warto jajka wypolerować lekko natłuszczoną ściereczką, by miały piękny połysk.

Najprostszym sposobem przygotowania pisanki jest włożenie jej do specjalnego barwnika do jajek i ufarbowanie zgodnie ze sposobem użycia. Zwolennicy metod naturalnych i tradycyjnych mogą skorzystać z barwników naturalnych: odcienie ciepłego brązu uzyskamy gotując jajka w łupinach cebuli, żółty – dodając do gotowania kurkumę, a niebieski – czerwoną kapustę. A gdy dodamy wywaru z czerwonej kapusty z kurkumą – otrzymamy piękny zielony kolor. Nasi przodkowie barwili jajka na zielono pędami młodego żyta lub liśćmi barwinka, ale ta metoda była dość zawodna, bo po mroźnej i długiej zimie rośliny na Wielkanoc nie miały jeszcze dość barwnika w sobie i jajka często wychodziły szare.

By uzyskać kolor czerwony o różnej intensywności, trzeba wykorzystać sok z czerwonych buraków, a fioletowy dają suszone kwiaty malwy lub suszone jagody. Ciemny brąz uzyskamy z… kawowych fusów.

Ale ten, kto chce mieć nieco bardziej kolorowo w koszyczku, musi się trochę wysilić. Najprostszą i ciekawą metoda jest farbowanie na przykład w wywarze z łupin cebuli, ale bez wyjmowania łupin. Łupiny przywierają wówczas do jajek, co po zakończeniu gotowania i wypolerowaniu daje piękny efekt cieniowania koloru i różnych fantazyjnych wzorów. Ten sam efekt można uzyskać barwiąc jajka innymi roślinami.
 
Na gotowym kolorowym jajku można jeszcze drapać, malować lub naklejać inne wzory – można też zastosować technikę batikową, która jednak jest pracochłonna, wymaga też wprawy i malować jajka nawet na kilka kolorów, wybrane fragmenty pokrywając woskiem, co sprawi, że każdy kolejny kolor nałoży się tylko na cześć jajka. Gdy po zakończonym farbowaniu zdrapiemy wosk, będziemy mieć jajko w kilku kolorach…

Znacznie prostsze jest jednak drapanie czy malowanie wzoru na jajka już farbowanych – ale też wymaga pewnej wprawy czy zdolności plastycznych. kto nie trenował do świąt, powinien jednak spróbować naklejania.

– Jeśli się nie ma wprawy w pracy na obłych przedmiotach, lepiej wybierać drobne elementy – radzi Justyna Ratajczak z Klunkierowni, sklepu z artykułami dla majsterkowiczów i miłośników ręcznych robót. – Na przykład drobne kwiatki czy kokardki. Można też oklejać jajko wąskimi wstążkami i sznureczkami w różnych kolorach, to bardzo efektownie wygląda.

Warto też pokusić się o zrobienie przestrzennej pisanki z gotowych elementów – w środku takiej pisanki z przezroczystego tworzywa, którą można otwierać i wkładać dowolne ozdoby. Zwłaszcza kompozycje  kwiatowe, na przykład z suszonych kwiatów, prezentują się w czymś takim bardzo okazale. Wystarczy taka pisankę wykończyć kokardką – i może stanowić bardzo efektowną ozdobę wielkanocnego stołu…

Warto dodać, że tradycja malowania jajek na polskich ziemiach jest bardzo, bardzo stara – najstarsze pisanki odnalezione na terenach Polski pochodzą z końca X wieku!